Znacie zapewne świętej pamięci Ryszarda Kapuścińskiego!
Coś o nim:
Ryszard Kapuściński, legenda polskiego i światowego reportażu, często określany jest jako "człowiek obdarzony absolutnym wyczuciem informacji, klimatu i wydarzeń". Posiada niesamowitą zdolność obserwacji i spostrzegania tego, co dla innych jest niewidoczne. Posiada instynkt reportera prowadzący go wszędzie tam, gdzie coś się dzieje. Potrafi doskonale obserwować i analizować otoczenie, szybko staje się częścią obserwowanego środowiska, a dzięki swojej neutralności potrafi w pełni obiektywnie ocenić to, co widzi. Ryszard Kapuściński, zawód - reporter.
Urodził się 4 marca 1932 roku w Pińsku [zdjęcie domu...] ,na Polesiu (dzisiejsza Białoruś). W latach 1952 - 1956 studiuje na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po studiach powraca do "Sztandaru Młodych" (pisał tam będząc jeszcze przed maturą). Praca w gazecie była prawdziwą szkołą dla pióra młodego i zdolnego dziennikarza. Już wtedy zauważono jego zdolności reporterskie. Jego reportaże z Nowej Huty bardzo podobały się ówczesnym władzom ( w nagrodę otrzymuje Złoty Krzyż Zasługi). Wkrótce po tym zostaje wysłany w pierwszą zawodową podróż zagraniczną do Pekinu. Powraca jednak przedwcześnie (zamieszki w 1956), manifestując w ten sposób solidarność z redakcją "Sztandaru Młodych". Zostaje ukarany wydaleniem ze "Sztandaru". Wktótce po tym zostaje redaktorem działu krajowego w "Polityce". Tygodnik zapewnia mu warsztat pracy, Kapuściński dużo podróżuje, pisze. Jego reportaże krajowe zapewniają mu wielką popularność. Prawdziwą sławę przynoszą mu jednak relacje z ogarniętego wojną domową Konga w 1958 roku. Podróż do Afryki prawdziwie rozbudziła zamiłowania reporterskie Kapuścińskiego, zaczął On rozumieć, że to co szczególnie Go interesuje to: " zafascynowanie krajami budzącymi się do życia, nowymi kontynentami, gdzie wszystko dopiero staje się, gdzie nędza i głód splataja się z nadziejami na lepsze jutro".
Debiut literacki znanego i cenionego już wówczas reportera to "Busz po polsku" z 1962 roku - czyli cykl reportaży o tematyce krajowej. W tym też roku zostaje pracownikiem Polskiej Agencji Prasowej. To właśnie z ramienia PAP-u zostaje wysłany aż na sześć lat do Afryki. Pobyt na czarnym lądzie był okresem szczególnie intensywnej i ciężkiej pracy reporterskiej. Kontynent podlegał bolesnym tansformacjom i ewolucjom, zmieniały się rządy, wybuchały rebelie i powstania. Wszędzie tam , gdzie działo się dużo, był Kapuściński. Potrafił On w doskonały sposób przewidzieć to, co ma się wydarzyć, potrafił przewidzieć i uprzedzić pewne wydarzenia. Ta zdolność wynikała z doskonałej znajomości i rozeznania w sprawach Afryki. Kapuściński potrafił wyczuć wewnętrzne napięcia, posiadał prawdziwy instynkt reportera. Powstała nawet pewna anegdota, w której to pracownicy pewnego przedstawicielstwa dyplomatycznego opowiadali z podziwem, jak to Kapuściński przyjechał i po czterech dniach kręcenia się po mieście wiedział lepiej, co się tam działo niż oni, którzy byli tam od dawna. Był wszędzie tam , gdzie inni bali się być. Już wtedy mówił o sobie, że pisze tylko o tym , co osobiście widział i przeżył. Często ryzykował własnym życiem i zdrowiem. Bez wątpienia było to jednym z powodów ogromnej popularności autora wśród cztelników. Bezpośrednim efektem tej podrózy były ksiązki "Czarne gwiazdy" (1963) i "Gdyby cała Afryka" (1969).
Ryszard Kapuścinski wśród partyzantów angolańskich na granicy Namibii w 1974 roku W 1968 roku powraca do kraju na rehabilitację po malarycznym zapaleniu opon mózgowych i gruźlicy. Nie może jednak usiedzieć na miejscu, wkrótce wyrusza na Kaukaz podróżuje po południowych republikach ZSRR. Efektem tej podróży jest "Kirgiz schodzi z konia" (1968). W tym samym roku wyjeżdza na pięć lat do Ameryki Południowej, jest kolejno stałym korespondentem w Chile, Brazylii i Meksyku. Tam, podobnie jak w Afryce, staje się świadkiem krwawych zamieszek i zamachów stanu. Owocami tych obserwacji są książki "Chrystus z karabinem na ramieniu" (1975) i "Wojna futbolowa" (1978). Kapuściński jest niezwykle ruchliwy, nie potrafi ustać w miejscu, ciągle szuka tematów. Pobyt w Ameryce Południowej przerywa wyjazdem do Polski, aby po paru miesiącach znowu powrócić do Meksyku. W 1974 odwiedza Azję i Afrykę, w 1975 Bliski Wschód, w latach 1975/1976 - Angolę, co ma wyraz w książce "Jeszcze jeden dzień życia" (1976). Szczególnie ważne książki związane z tym okresem to "Cesarz" (1978) i "Szachinszach" (1982) . W książkach tych, Kapuściński zaskoczył wszystkich sposobem przedstawienia reportażu. Łącząc cechy reportażu z powieścią, dał się poznać jako doskonały pisarz. Książki te odbiły się światowym echem przynosząc laury uznania dla pióra Kapuścińskiego. Szczególnie głośno mówiono o "Cesarzu", książka ujawniającej kulisy dworu cesarza Hejle Sellasje. Postać cesarza obnaża powszechne mechanizmy porządku totalitarnego. Wysoki poziom książki odzwierciedlony został w trzydziestu przekładach językowych (m.in. na japoński i perski). Adaptacja teatralna z 1979 roku wywołała zachwyt w Toronto, Amsterdamie, Oslo, Budapeszcie.
Ryszard Kapuściński FOT. Aleksander JałosińskiLata 80-te to okres odpoczynku i wytchnienia. Kapuściński wydaje się zmęczony relacjonowaniem rewolucji i przewrotów. Z reportera staje się publicystą, pisarzem, poetą i myślicielem. Wyrazem tego jest zbiór wierszy "Notes" (1986) oraz "Lapidarium" (1990) - cykl aforyzmów i refleksji nad życiem. Jednak okres "reporterskiego oddechu" nie trwał długo. Już w 1993 wydaje "Imperium", książkę będącą relacją z podróży po byłych południowych republikach ZSRR. Książka jest opisem zmian, jakie zaszły po upadku ZSRR. Kapuściński porównuje to z obrazem republik z 1968 roku. "Imperium" doskonale opisuje współczesną Rosję. Przedstawia Gruzję, Afganistan, Kirgizję i inne republiki południowe , jako kraje o bogatej kulturze i tradycji. Kolejną książką Kapuścińskiego jest "Heban" (1998) ksiązka , która powraca do tematu afrykańskiego. W 2000 ukazuje się czwarta część Lapidarów Lapidarium IV . Jesienią 2000 wydany zostaje album fotograficzny Z Afryki zawierający zdjęcia z afrykańskich podróży Kapuścińskiego. Kolejną książką jest Lapidarium V (listopad 2002). W 2003 ukazuje się Autoportret reportera.
W 2004 roku ukazują się Podróże z Herodotem zaś w 2006 tomiki poezji Prawa natury Ten inny
Ryszard Kapuściński zmarł 23 stycznia 2007 roku.
Ubóstwiam go był mistrzem w swoim fachu!
Książki Ryszarda Kapuścińskiego
• 1962 Busz po polsku
• 1963 Czarne gwiazdy
• 1968 Kirgiz schodzi z konia
• 1969 Gdyby cała Afryka
• 1969 Che Guevara - Dziennik z Boliwii (przekład i przypisy R. Kapuścińskiego)
• 1970 Dlaczego zginął Karl von Spreti?
• 1975 Chrystus z karabinem na ramieniu
• 1976 Jeszcze dzień życia
• 1978 Wojna futbolowa
• 1978 Cesarz
• 1982 Szachinszach
• 1986 Notes (tomik wierszy)
• 1988 Wrzenie świata (zbiór)
• 1990 Lapidarium
• 1993 Imperium
• 1995 Lapidarium II
• 1997 Lapidarium III
• 1998 Heban
• 2000 Lapidarium IV
• 2000 Z Afryki (album fotograficzny)
• 2001 Lapidarium V
• 2003 Autoportret reportera
• 2004 Podróże z Herodotem
• 2006 Prawa natury (tomik wierszy)
• 2006 Ten Inny
• 2007 Lapidarium VI
Ryszard Kapuściński był laureatem wielu nagród literackich!
Nagrody i wyróżnienia otrzymane przez Ryszarda Kapuścińskiego
1956
• Złoty Krzyż Zasługi
1959
• Nagroda im. Juliana Bruna
1967
• Nagroda Ministra kultury i sztuki
1974
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1975
• Nagroda im. Boleslawa Prusa
• Nagroda "Miesięcznika Literackiego" i "Nowych Książek"
• Nagroda państwowa II stopnia
1978
• Nagroda "Kultury"
• Uznanie Cesarza za trzecią książkę 40 - lecia przez "Politykę"
• Międzynarodowa Nagroda Dziennikarska
1980
• "Kowadło" nagroda "Kuznicy"
1983
• Ogłoszenie przez "Sunday Times" Cesarza książką roku
1990
• Nagrodę Pen Klubu im. Ksawerego Pruszyńskiego
• Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych
1994
• Nagroda Alfreda Jurzykowskiego
• Nagroda Niemieckich Wydawców i Księgarzy
1995
• Nagroda Prix d Astrolabe
1996
• Nagroda Fundacji Turzańskich
• Nagroda PEN-Clubu im. Jana Parandowskiego
1997
• Nagroda miesięcznika Odra
• Nagroda Instytutu J. Piłsudskiego w dziedzinie literatury im. Josepha Conrada
• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego
1999
• Statuetka Ikara za książkę Heban
• Nagroda literacka Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego
• Nagroda Goethego
• Tytuł Dziennikarza Wieku przyznany przez 50 najlepszych polskich dziennikarzy
2000
• Premio Internazionale Viareggio Versilia
• Nagroda literacka Ruchu Oporu za Heban
• Nagroda Premio Internazionale Feudo di Maida za Heban
• Nagroda Creola przyznana przez Uniwersytet Boloński za całokształt
2001
• Bursztynowy Motyl – za najlepszą podróżniczą książkę roku (Lapidarium IV)
• tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego
• Super Wiktor
• The Prix Tropiques
2002
• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Sofijskiego
• Nagroda Miesięcznika i Wydawnictwa Znak im. Księdza Józefa Tischnera
• Order Ecce Homo
• Nagroda stowarzyszenia Liber Press
2003
• Nagroda Premio Grinzane Cavour
• Nagroda Wschodniej Fundacji Kultury Akcent z Lublina
• Nagroda Literacka Podporiusz
• Nagroda Księcia Asturii
2004
• Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta
• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego
• Nagroda im. Brunona Kreiskyego
• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego
2005
• Nagroda miesięcznika Nowe Książki
• Nagroda im. Dariusza Fikusa
• Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Barcelońskiego
• Nagroda literacka im. Elsy Morante w kategorii "Kultura Europy" za Podróże z Herodotem
• # Nagroda literacka Nike czytelników za Podróże z Herodotem
• Złoty medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis"
Kapuściński King
poniedziałek, 28 stycznia 2008
Autor: Karol Kurczuk o 20:19
Etykiety: Literatura
0 komentarze:
Prześlij komentarz